حاشیه امن چیست و چه آسیب هایی به ما میزند

حاشیه امن یک از آن انرژی خوارهایی است که اگر بخواهم عواملی که سد راه موفقیت افراد هستند را لیست کنم قطعا اولین موردی است که یادداشت خواهم کرد. گاهی افراد به دلایل مختلف از جمله ترس هایی که از کودکی همراهشان است میترسند حاشیه امن خود را رها کنند و قطعا نمیتوانند در زندگیشان به موفقیت های چشم گیری برسند. آن وقت است که به جای اصلاح این روند شروع میکنند به گله و شکایت از زمین و زمان و مقصر جلوه دادن دیگران و شرایط زندگی در حالی که شاید اگر حاضر به ترک منطقه امن خود میشدند خیلی زودتر به موفقیت میرسیدند. اما از کجا بفهمیم که در تله حاشیه امن خود گیر کرده ایم و حاضر به ترک آن نیستیم و چطور از منطقه امن خود خارج شویم؟

حاشیه امن ( محدوده امن ) چیست؟

تعریف حاشیه امن در ذهن هر فردی متفاوت است. گاهی مکانی را به عنوان حاشیــــه امن خود انتخاب میکنیم. گاهی افرادی را و گاهی نیز نوعی از شرایط زندگی را و این بسته به ویژگی های شخصیتی هر فرد متفاوت است. در حالت کلی شرایطی که خروج از آن تنش، استرس و اضطراب غیرقابل کنترل و آزار دهنده ای را برایتان به همراه داشته باشد حاشیه امن شما است. اجازه دهید برایتان یک مثال بزنم. ذهنیت اغلب پدرمادر ها اینگونه است که اگر شما شغل دولتی داشته باشید و حق بیمه شما ماهانه پرداخت شود شما امنیت شغلی داشته و با چالش های شدید مالی روبرو نخواهید شد. اگر  به شما پیشنهاد کنند که شغل فعلی خود را رها کنید و به دنبال کاری بروید که همیشه آرزویش را داشته اید و بگویند که در این مسیر با چالش هایی نیز روبرو خواهید شد و خلاصه مسیرتان پستی و بلند های خواهد داشت چه میکنید؟ اگر شما ترس هایتان جلوی اقدام و عملتان را بگیرد و ترجیح دهید همان روتین خسته کننده قبلی را ادامه دهید اما سراغ کاری که عاشقش هستید نروید این یعنی شغل کارمندی برای شما منطقه امن محسوب میشود. آنهم منطقه امنی که جلوی پیشرفت و تبدیل شما به یک ماشین پولسازی را گرفت.

خروج از حاشیه امن در حالت آلفا

در دنیایی زندگی میکنیم که اگر قرانین آن را ندانیم نمیتوانیم از زندگیمان لذت ببریم درست مانند این است که در مقابلمان دری باشد که پشت آن صندوقچه ای مملو از طلاست اما ما بلد نیستیم که آن در را بگشاییم. نتیجه مشخص است ما آن هجم از طلا و ثروت را از دست میدهیم. قوانین حاکم بر زندگی هم همین است. قوانینی وجود دارد که اگر آن ها را بدانید، صندوقچه ی طلایی حقیقی منتظرتان است. امروز میخواهم یکی از این قوانین را به شما بگویم که استفاده از حالت آلفا نام دارد.اگر این قانون را بدانید میتوانید اهمال کاری را کنار بگذارید، هاشیه امنتان را ترک کنید و خلاصه تمام عادت های مخرب خود را اصلاح کنید. پس خوب گوش کنید. حالت آلفا وضعیتی است که فرکانس ذهن در آن پایین آمده و چیزی حدود 7 تا 14 هرتز قرار میگیرد. در این وضعیت فرد به ضمیر ناخودآگاهش چیره شده و میتواند عادت های مخربی را که در شرایط عادی ترک آنها برایش دشوار بوده است کنار بگذارد. البته در این مقاله ما تنها به عادت مخرب، ترس از خروج از حاشیه امن میپردازیم.

به طورخلاصه اگر میخواهید ترس خود را کنار بگذارید یک روش بسیار عالی که خیلی هم زود به نتیجه میرسد، این است که وارد حالت آلفا شده، با کودک درون خود آشتی کرده و بابت اینکه میترسید موقعیت های جدیدی را برای بهتر کردن حال او تجربه کنید عذرخواهی کرده و به او قول دهید که هر راهی را که فکر میکنید به نفع کودک درونتان است را امتحان میکنید. بعد از انجام این عمل ذهنتان شرطی شده و جرات مواجه به چالش ها و شرایط جدید که حاشیه امنتان را به خطر می انداخت پیدا میکند.

چطور وارد حالت آلفا شویم؟

برای ورود به حالت آلفا راه های زیادی وجود دارد اما اصلی ترین آنها نوع خاصی از مدیتیشن است که تلفیقی از علوم ماورا و مدیتیشن هندو است. برای آموزش این نوع مدیتیشن دوره ای را به صورت رایگان در اختیارتان قرار میدهیم که در 5 جلسه جامع، به آموزش ورود به حالت آۀفا پرداخته است. برای شرکت در این دوره به صورت رایگان، کافیست فرم زیر را پرکنید.

نمودار منطقه امن

منطقه ی امن، نموداری 4 مرحله ای است که اگر نتوانید با موفقیت از هر مرحله ی آن خارج شوید نهایتا نمودار صعودی موفقیت شما نیز مختل میشود. مرحله ی اول ناحیه امن است که با خروج از آن ترس هایی که از ترک منطقه امنتان داشتید به سراغتان می آید. به این مرحله منطقه ی ترس میگویند. اگر بتوانید در دل ترس هایتان بروید و از مواجه شدن با آنها هراسی به دلتان راه ندهید وارد، وارد مرحله یادگیری و یا همان منطقه یادگیری خواهید شد. این مرحله رشد و شکوفایی زیادی را برایتان به همراه خواهد داشت و از دل آن است که به مرحله ی چهارم یعنی موفقیت های بزرگ در تمام مباحث زندگیتان خواهید رسید.

معایب حاشیه امن

بزرگترین عیب گیر کردن در حاشیه امن این است که شما به مرور زمان عزت نفس و اعتماد به نفس خود را از دست میدهید و کم کم این حس به شما دست میدهد که فرد کم توانی هستید و از پس انجام هیچ کاری برنمی آیید. این پایین آمدن عزت نفس تبعات جبران ناپذیری را برایتان به همراه دارد نظیر اینکه در مواجهه با هر چالش جدیدی شک و تردید داشته و نمیتوانید به تنهایی تصمیم بگیرید و معمولا دیگران برایتان تصمیم میگیرند و دچار طرحواره وابستگی خواهید شد. این وابستگی استرس و اضطراب های شدیدی نظیر ترس از تنهایی و طرد شدن را نیز برایتان به همراه خواهد داشت. نتیجه تمام این ترس ها و استرس ها هم چیزی نیست به جز محدود شدن راه های رسیدن به موفقیت.

 تاریخچه حاشیه امن

منطقه امن برای اولین بار در سال 1908 تواسط رابرت م. یرکیز و جان دی. ددسون که هر دو روانشناسان حاذقی بودند مطرح شد و برای اولین بار عنوان شد که ماندن در یک وضعیت آسایش نسبی باعث ایجاد یک سطح ثابت از عملکرد ها می شود و در اصل تمام انسان ها برای رسیدن به موفقیت های بزرگ به مقداری استرس و اضطراب نیاز دارند که اصطلاحا آن را اضطراب بهینه میگویند و حاصل خروج از حاشیه امن است.

چرا خارج شدن از منطقه امن دشوار است؟ 

بنظر شما با اینکه همه ما میدونیم اگر خودمان را به چالش بکشیم پیشرفت خواهیم کرد چه چیزی باعث میشود که حاشیه امن خود را ترک نکنیم؟ علت آن ترس هایی است که از کودکی به همراه داریم و مقاومت ذهنمان برای تغییر. میخواهم به شما حقیقتی را بگویم. ذهن تک تک ما انسان ها ماهیتی باهوش اما به شدت تنبل دارد که از هر تغییر و تحولی میترسد و نمیخواهد که خود را به سختی داده و تغییر کند. پس از نظر ذهن اینکه خودتان را به چالش بکشید یک ایده بد و سمی ای است چرا که او دلش میخواهد در وضعیتی بدون اظطراب و بی طرف بماند. البته این را هم در نظر بگیرید که حاشیه امن یک حالت دفاعی بدن برای محافظت از روح و روان شما در برابر مشکلات است پس نمیتوان آن را چیز مطلقا بدی دانست. گاهی بسیار خوب است که شما در منطقه امنتان بمانید. اما اگر این حاشیه امن جلوی پیشرفتتان در زندگی را بگیرد خارج نشدن از آن قطعا چیز بدی است.

چرا باید حاشیه امن خود را ترک کنیم

شما مجبورید در مواقع ای حاشیه امن خود را ترک کنید. چرا که ماندن در منطقه امر عواقبی نظیر آنچه در ادامه برایتان لیست میکنم به همراه خواهد داشت و سیر صعودی پیشرفت هایتان در زندگی را مختل کند.

1- اگر در حاشیه امن خود تا ابد بمانید، استعداد هایتان شکوفا نمیشود

خداوند برای آفرینش تک تک انسان های کره ی زمین زمان و انرژی خاصی را صرف کرده. تمام ما انسان ها دقیقا مانند اثر انگشتمان منحصر به فردیم و تنها به این دلیل خلق شده ایم که خداوند فکر کرده است جهان به وجود ما نیاز دارد. پس در وجود تک تک ما استعدادهای نهفته است که شاید با دیگری متفاوت باشد. مثلا یکی سخنران خوبی است. دیگری در محاسبات ریاضی قوی است و شخص دیگر نویسنده ی حاذقی است. اما افراد زیادی هستند که صرفا بخاطر ترس از ترک کردن منطقه امنشان هیچ گاه این استعداد ها را شکوفا نمیکنند. به طور مثال خانمی را میشناسم که نقاش چیره دستی است اما چون میترسد نقاشی هایش فروش نرود. هیچ گاه اقدام به برگزاری نمایشگاه نقاشی نکرده است.

2- اگر حاشیه امن خود را ترک نکنید از زندگی لذت نمیبرید

بنظرتان کارایی حاشیه امن چیست؟ گوشه امنی را به شما میدهد تا از ترس هایتان به آنجا فرار کنید. حال بنظر شما چه وقت از زندگی لذت میبرید ؟ اجازه دهید به شما بگویم. زمانی که از چیزی نترسید آن وقت است که از زندگی لذت خواهید برد. حاشیه امن این شانس را از شما میگیرد که به دل ترس هایتان نفوذ کرده و از زندگیتان لذت ببرید.

3- افسرگی

افرادی که حاشیه امن خود را ترک نمیکنند، نهایتا به جای یک زندگی هیجان انگیز یک زندگی روتین را تجربه میکنند و از آنجا که هیچ وقت به دنبال چیزهایی که دوست دارند نرفته اند این حس را دارند که اصطلاحا عرضه انجام هیچ کاری را ندارند و ثمره ی این احساس چیزی به جز افسردگی نیست.

4- پیری زود رس

زمانی که ترس هایتان مانع حرکتتان میشود زندگی سراسر ملال آوری دارید و همیشه حسرت کارهایی که میخواستید ولی انجام نداده اید را میخورید. از طرفی در زندگی افرادی را میبینید که از شما در آن زمینه ی خاص بسیار کم استعداد تر بوده اند اما صرفا چون جرات دنبال کردن اهداف خود را داشته اند، اکنون رویاهای خود را زندگی میکنند. این اتفاق باعث میشود در لاک دفاعی رفته و نقش یک قربانی را بازی کنید و همین افکار مانند خوره به جونتان می افتد و انگیزه ی زندگی کردن را از شما گرفته و نهایتا شما را پیر میکند.

چطور خروج از منطقه امن را تجربه کنیم؟

1- هدف گذاری

یکی از اصلی ترین کارهایی که باید در حق خودتان بکنید این است که اهدافتان را خیلی شفاف و واضح مشخص کنید. این اهداف میتواند شامل اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدتان باشد. این کار به شما کمک میکند تا متوجه شوید اگر از منطقه ی امنتان خارج شوید نهایتا چه چیز های با ارزشی را بدست می آورید و همین امر انگیزه ای برای حرکتتان میشود. اگر در زندگیتان هدف نداشته باشید ترجیح میدهید به خود سختی نداده و برای همیشه در حاشیه امنتان باقی بمانید.

2- از قدم های کوتاه شروع کنید

مادر بزرگم تکه کلام معروفی داشت که همیشه میگفت، سنگ بزرگ علامت نزدن است. لازم نیست همین اول کاری به دل بزرگترین ترس هایتان نفوذ کنید. از چیز های کوچک تر شروع کنید و قدم به قدم پیش بروید وقتی یک بار نقطه امن خود را برای مقابله با چالش کوچکی ترک کنید و در این کار موفق شوید، برای بار دوم اقدام کردن برایتان راحت تر است چرا که ذهنیت یک انسان موفق را دارید.

3- با افراد موفق معاشرت کنید

اگر اطراف خود را پرکنید ار افراد با دل و جراتی که به دل ترس هایشان میروند و حاشیه امن خود را ترک میکنند، کم کم این ذهنیت برایتان پیش می آید که شما نیز این چنین هستید و از پس چالش هایتان بر می آید. معاشرت با افراد موفق و الهام بخش شما را نیز تشویق میکند که این چنین باشید.

4- اعتماد به نفس خود را تقویت کنید

اعتماد به نفس یکی از آیتم های حیاتی است که به شما کمک میکند تا منطقه امن خود را رها کنید. اگر شما اعتماد به نفس مواجه شدن با چالش های زندگی را داشته باشید هیچ ترسی نمیتواند مانع حرکت شما شود چرا که میدانید در نهایت از پس کار برمی آیید. تا کنون راهکار های زیادی برای تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس ارائه شده است. اگر در این زمینه اطلاعات ندارید پیشنهاد میکنم مقالات مرتبط در سایت راز موفقیت را مطالعه کنید.

5- پاکسازی افکار منفی

گاهی شما عمیقا و از ته وجودتان می خواهید که نقطه ی امن خود را ترک کنید اما افکار مزاحمی دارید که مانع کارتان میشود. مثلا با خودتان میگویید اگر الان اقدام کنم ممکن است شکست بخورم. تایید نشوم و یا حمایت دیگران را از دست بدهم. این همان چیزی است که به آن میگوییم افکار منفی. افکار منفی اگر پاکسازی نشوند جلوی پیشرفت شما را در تمام زمینه ها میگیرند.

6- قدرت نه گفتن

دیگر موردی که باید یاد بگیرید رفع خجولی است. اگر شما بلد باشید نه بگویید و قضاوت دیگران برایتان مهم نباشد، خیلی از کارها را ساده تر انجام میدهید و در اکثر مواقع برای خروج از حاشیه امن خود به ترس هایتان، ترس از قضاوت شدن هم اضافه نمیشود

7- تصویر سازی ذهنی کنید

چشمان خود را بسته و تصویر سازی ذهنی کنید که آنچه میخواستید سر انجام میسر شده است. چه حسی به شما دست میدهد؟ همان احساس شادی که این تجسم خلاق برایتان به همراه دارد بهترین انگیزه ای است که موجب میشود دست به کار شده و حاشیه امن خود را ترک کنید.

8- همیشه در حال آموزش دیدن باشید

استاد عزیزی دارم که جمله ی معروفی دارد. او همیشه میگوید فرق یک انسان برنده و یک انسان بازنده در تعداد ساعاتی است که هر یک صرف آموزش دیدن میکنند. زمانی که شما در زمینه های مختلف آموزش دیده باشید ترستان برای اقدام کردن کمتر میشود چرا که این آموزش ها اعتماد به نفس شما را بالا میبرد و ضمیرناخودآگاهتان این اصل را باور میکند که شما از پس این چالش برمی آیید. در نتیجه ترک کردن حاشیه امن برایتان ساده تر میشود.

9- مثبت اندیش باشید

حتما همه شما در زندگی با افرادی مواجه شده اید که اگر نظم زندگیشان اندکی تغییر کند، آرامش خود را به کلی از دست میدهند. این افراد دقیقا همان هایی هستند که ترک کردن حاشیه امن برایشان بسیار سخت و دشوار است. فراموش نکنید که این عقیده دقیقا از همان عقایدی است که جلوی پیشرفتتان را در زندگی میگیرد. پس مثبت اندیش باشید و مثبت اندیش بمانید و هیمشه بر این باور باشید که هرچالشی در زندگی برای شما یا موفقیتی بزرگ را به همراه دارد و یا درسی را به شما می آموزد که موجب رسیدنتان به پیروزی های بزرگ میشود.

10- به دل ترس هایتان بروید

ترس های که سالیان سال است همراه شما هستند را میتوان، مهم ترین عاملی دانست که مانع خروجتان از منطقه امن ذهنی تان می شوند. هنر زندگی یعنی مواجه شدن با این ترس ها. وقت آن رسیده که زندگیتان را زیر و رو کنید چرا که هیچ تضمینی وجود ندارد که زیر زندگیتان از روی آن زیباتر نباشد. ترس های خود را به خوبی بشناسید و موقعیت های که بروز میکنند را تشخیص دهید تا بتوانید به سادگی آنها را کنار بگذارید. چرا که همین ترس ها تا به امروز مانع پیشرفتتان شده اند.

11- در فعالیت های جدید شرکت کنید

یکی از اصلی ترین دلایلی که باعث میشود منطقه امن خود را ترک نکنیم این است که در زندگی به یک روتین مشخص عادت کرده و نمیخواهیم آن را تغییر دهیم. بهترین تمرین برای تغییر این روند این است که در فعالیت های جدید شرکت کرده و کارهای جدیدی را انجام دهید.

12- ریسک پذیر باشید

بنظر من واژه ریسک به خودی خود کلمه ی استرس زایی هست که هر فردی را مضطرب میکند اما حقیقت این است که بزرگترین ریسک در زندگی ریسک نکردن است. اجازه دهید با شما صادق باشم. شاید ریسک کردن درصدی این احتمال را به همراه داشته باشد که شما شکست بخورید اما مطمئن باشید که از دل همین شکست ها است که درس ها و تجربه هایی که برای رسیدن به موفقیت های بزرگ نیاز دارید را باید بیاموزید.

کتاب منطقه امن

در ادامه به معرفی لیستی از کتاب های ایرانی و بین المللی خروج از حاشیه امن میپردازیم:

• از منطقه امن زندگی و فقر بترسیم تا ثروتمند شویم نوشته ی امیر حسین ارشد
• جوامع امن و همسایگان اثر الکس.جی.پلاس
• کتاب معلم معمار یا مجری
• کتاب جسور باش و در فروش پیروز شو نوشته جف شور
• و…

سوالات متداول

1- آیا پس از خروج از حاشیه امن باید به آن برگردیم؟

همانطور که پیشتر نیز عنوان کردیم حاشیه امن داشتن یک اتفاق لزوما منفی نیست که شما همواره بکوشید از حاشیه امنتان خارج شوید. حاشیه امن یک مکانیزم دفاعی است که از شما در مقابل آسیب های احتمالی که ذهن حدس میزند، نجات میدهد. پس لازم است گاهی گریزی به عقب زده و به حاشیه امن خود بازگردید.

2- خارج شدن از حاشیه امن به معنی سختی دادن به خود هست؟

همانطور که قبلا نیز عنوان کردم خارج شدن از حاشیه امن یعنی شما روتین تکراری ذهنتان را کنار گذاشته و به استقبال موقعیت های جدید بروید و چالش ها را در آغوش بگیرید و از آنجا که ذهن تغییر را دوست ندارد بله قطعا این کار سختی هایی را به  همراه دارد اما بی شک موفقیت شما را در دراز مدت گارانتی میکند.

3- ماندن در حاشیه امن چه عواقبی به همراه دارد

• کاهش اعتماد به نفس
• گرفتاری در طرحواره وابستگی
• ترس از پیشرفت
• تجربه کردن یک زندگی یکنواخت